Jedziemy Autostopem Tak śpiewała w rytmie Big Beat, Karin Stanek, dziewczyna z warkoczami i gitarą…..
Jakże radosna to piosenka! Jakże radosne samo słowo AUTOSTOP! Samo w sobie zawiera powiew wakacji i przygody! Od zawsze kojarzyło mi się właśnie z wakacyjnymi podróżami.
Co było pierwsze, piosenka czy pomysł podróżowania autostopem? Jedno i drugie wywoływało święte oburzenie naszych rodziców. No bo jak to? Włóczyć się po drogach, zaczepiać kierowców, jechać w nieznane? Tak po prostu, bez celu? Bez opieki?
To co oburzało rodziców – zachwycało młodzież. Fascynowało. Bo autostop to była wolność, radość przygody. Pomysł powstał w chudych, powojennych, latach pięćdziesiątych. Podobno takie wojaże zaczęli studenci typu „okularnicy”. Z definicji niezamożni, ale głodni wrażeń i pełni młodzieńczej fantazji. To co praktykowali, zostało usankcjonowane przez Władzę. O dziwo! Zezwolono, a nawet propagowano ten sposób podróżowania. Chociaż taki „bikiniarski”.
Co więcej, autostop był dozwolony tylko w Polsce – w pozostałych krajach bloku socjalistycznego surowo zabroniony.
Aby legalnie podróżować autostopem należało wykupić za grosze, książeczkę – rodzaj paszportu podróżnego.Ja zapamiętałam taki wygląd książeczki autostop:
była biało niebieska z dużym czerwonym kołem i napisem AUTOSTOP. Teraz sobie myślę, że grafika książeczek nawiązywała do barw Milicji Obywatelskiej: biało-niebieski. Koło było czerwone, jak w znaku drogowym, a może… barwa nawiązywało do ustroju ? Hi, hi… Kto wie jaki był zamiar ówczesnego wzornictwa?
Być może takie były najstarsze egzemplarze, już nieobecne nawet w sieci. A może tylko mi się to śniło jako niespełnione marzenie?Bo grzeczne dziewczynki tak nie podróżowały, o nie!
Tak czy inaczej, aby zatrzymać auto należało pomachać ręką z otwartą dłonią, ruchem pionowym, eksponując Książeczkę Autostop.
Zastanawiam się co powodowało ówczesnymi, nielicznymi, kierowcami zatrzymującymi swoje pojazdy na znak Autostop? Taki Autostopowicz to przeważnie typ nieciekawy: długowłosy, niedbale odziany, chudy chłopak z gitarą i plecakiem. Czasem obejmujący ramieniem równie długowłosą dziewczynę w krajowych dżinsach marki „Odra”… Niekiedy były to grupy młodzieży. Wtedy stosowano trick: na skraj szosy delegowano najładniejszą dziewczynę, reszta grupy leżała płasko w przydrożnym rowie. Zatrzymane auto było błyskawicznie opanowywane przez grupę tryumfującej młodzieży zanim zaskoczony kierowca zdążył zaprotestować. Co miał biedak robić ? Protesty nie były jeszcze modne…
Nikt nie wspominał o zagrożeniach, napadach, kradzieżach… Zabrać autostopowicza to był prawie zaszczyt. Przyjazna młodzieży władza, pokazywała w Dzienniku Telewizyjnym uśmiechniętych kierowców wiozących autostopowiczów. Może pokazywanie w telewizji było motywacją a może była to tylko telewizyjna propaganda? Ja myślę jednak, że przyczyna była natury psychologicznej. Samochodów było wtedy „jak na lekarstwo”, ich właściciele czuli się wyróżnieni samym posiadaniem auta. Byli elitą i zabierając pasażerów podnosili swoją rangę jeszcze bardziej. Czy jednak nikt wtedy nie myślał o kosztach paliwa i zużyciu pojazdu? Tacy wspaniałomyślni byli.
Autostop żyje nadal! Są entuzjaści takich podróży. Wymyślono nowe zasady Autostopu, jakieś zabezpieczenia i gwarancje, internetowe poszukiwanie towarzyszy i chętnych kierowców… Ale najbardziej zmienił się gest zatrzymywania samochodów – zaciśnięta pięść z kciukiem skierowanym w dół. Gest żywcem skopiowany z amerykańskich filmów. W Polsce Ludowej samochody zatrzymywano otwartą dłonią. Porównanie tych dwóch gestów daje do myślenia.
Tylko kto dziś ma odwagę zabrać autostopowicza albo wsiąść do nieznajomego samochodu? No, kto?
Wszystkim życzę radosnych i ciekawych podróży wakacyjnych.Niekoniecznie autostopem…
ps
notka wznowiona, „odkurzona” po publikacji w 2011 r z powodu przypomnienia tematu Autostop przez Allensteinera
Pogadajmy o peerelu 